Τι είναι το DFI;
Είναι η μοριακή εξέταση που ανιχνεύει το ποσοστό των σπερματοζωαρίων με κατακερματισμένο – κατεστραμμένο γενετικό υλικό (DNA), τα οποία έχουν μπει στη διαδικασία της απόπτωσης (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος), δηλαδή της αυτοκαταστροφής. Συνεπώς, τα σπερματοζωάρια αυτά, αν και φαινομενικά είναι λειτουργικά, σύντομα θα πεθάνουν.
Γιατί είναι σημαντική η εξέταση αυτή;
Η γενετική ακεραιότητα του σπερματοζωαρίου είναι ουσιώδης για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Έμβρυα που προκύπτουν από σπερματοζωάρια με κατακερματισμένο γενετικό υλικό έχουν μικρή πρόγνωση, καθώς η συσσώρευση βλαβών στο DNA έχει ως αποτέλεσμα την διακοπή της ανάπτυξής τους και την αποβολή.
Υψηλό DFI αποτελεί μία από τις αιτίες της ανδρικής υπογονιμότητας, την οποία οι συμβατικές παράμετροι του σπερμοδιαγράμματος δεν μπορούν να ανιχνεύσουν. Ζευγάρια στα οποία ο άνδρας έχει αυξημένο DFI έχουν μειωμένες πιθανότητες για φυσιολογική και υγιή εγκυμοσύνη, δεδομένου ότι το ποσοστό των σπερματοζωαρίων που φέρουν φυσιολογικό γενετικό υλικό είναι μικρότερο.
Πώς πραγματοποιείται;
Για την εξέταση απαιτείται δείγμα σπέρματος μετά από 2-3 ημέρες αποχής από εκσπερμάτιση. Μετά από κατάλληλη μοριακή επεξεργασία τα παθολογικά σπερματοζωάρια φθορίζουν και μπορούν να διαχωριστούν με παρατήρηση σε ειδικό μικροσκόπιο. Τα αποτελέσματα της εξέτασης εκφράζονται ως DNA Fragmentation Index – % DFI, δηλαδή ποσοστό των σπερματοζωαρίων με κατακερματισμένο DNA.
<15% DFI | υψηλή δυνητική γονιμότητα | |
>15% έως <20% DFI | καλή δυνητική γονιμότητα | |
>20% DFI | χαμηλή δυνητική γονιμότητα |
Ποιος πρέπει να κάνει την εξέταση;
Άνδρες με:
- Ανεξήγητη υπογονιμότητα
- Επαναλαμβανόμενες αποβολές
- Παθολογικό σπερμοδιάγραμμα
- Προχωρημένη ηλικία
- Ύπαρξη κιρσοκήλης
- Έκθεση σε επιβλαβείς ουσίες
- Αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής
Πότε θα πρέπει να γίνεται η εξέταση;
Η πληροφορία για την κατάσταση της ακεραιότητας του DNA σπέρματος θα βοηθήσει τον κλινικό ιατρό στη διάγνωση, διαχείριση και αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας. Όσο πιο γρήγορα επιτευχθεί η σωστή διάγνωση, τόσο περισσότερο χρόνο, χρήμα και ενέργεια θα γλιτώσει ο ασθενής, και το πιο σημαντικό, θα αποφύγει καταστάσεις που επιφέρουν αγανάκτηση και απόγνωση. Συνεπώς, αν και η εξέταση μπορεί να γίνει σε όλα τα στάδια διερεύνησης της ανδρικής υπογονιμότητας, συνετό θα ήταν να γίνεται από την αρχή.
Ποιες είναι οι κύριες αιτίες του κατακερματισμού;
Κύρια αιτία καταστροφής του DNA είναι το οξειδωτικό στρες. Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν διαταραχές στη ρύθμιση της απόπτωσης ή βλάβες στη δραστηριότητα της τοποϊσομεράσης. Η ύπαρξη αυξημένου ποσοστού σπερματοζωαρίων με κατακερματισμένο DNA μπορεί να οφείλεται σε:
- Λοιμώξεις, φλεγμονές και υψηλό πυρετό
- Αυξημένη θερμοκρασία στους όρχεις
- Χρήση φαρμάκων ή/και ναρκωτικών ουσιών
- Κακή διατροφή
- Κάπνισμα
- Έκθεση σε χημικές-τοξικές ουσίες
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
- Προχωρημένη ηλικία
- Κιρσοκήλη
Υπάρχει θεραπεία;
Η αλλαγή του τρόπου ζωής και της διατροφής μπορούν να βοηθήσουν. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών που προστατεύουν από το οξειδωτικό στρες μπορεί να μειώσει την παρουσία υψηλών επιπέδων κατακερματισμού του DNA έως και 25%. Η θεραπεία των λοιμώξεων με αντιβιοτικά έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τον κατακερματισμό του DNA, ενώ η επιδιόρθωση κιρσοκήλης βελτιώνει την ακεραιότητά του.