Ανδρική υπογονιμότητα: Απαντήσεις στα 5 συχνότερα ερωτήματα

Υπάρχει σήμερα λύση για το πρόβλημα της ανδρικής υπογονιμότητας;

Είναι γεγονός ότι ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει συμβάλει στη μεγέθυνση του προβλήματος της υπογονιμότητας με αποτέλεσμα σήμερα στην Ελλάδα ένα 17% των ζευγαριών να έρχεται αντιμέτωπο με την αδυναμία επίτευξης εγκυμοσύνης μετά από ένα χρόνο συστηματικών και ελεύθερων σεξουαλικών επαφών. Στο 50% των περιπτώσεων αυτών εμπλέκεται και ο ανδρικός παράγοντας.

Δε θα πρέπει, όμως, να ξεχνάμε ότι η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας προχωράει με τέτοιους ρυθμούς, ώστε στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ΝΑΙ, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με επιτυχία. Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, είναι η σωστή διάγνωση του προβλήματος που θα βοηθήσει το θεράποντα ιατρό να επιλέξει και την κατάλληλη θεραπεία.

Πώς επιτυγχάνεται η σωστή διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας;

Σε αντίθεση με τη διάγνωση της γυναικείας υπογονιμότητας, για την οποία απαιτούνται πολλαπλές και ενίοτε επίπονες εξετάσεις, η αρχική διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας απαιτεί μία εξέταση: το σπερμοδιάγραμμα. Πρόκειται για μία ευαίσθητη εξέταση η οποία εάν δεν εκτελεστεί σε εξειδικευμένα εργαστήρια μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα αποτελέσματα.

Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, είναι πολύ σημαντικό το σπερμοδιάγραμμα να διενεργείται από κατάλληλα καταρτισμένους και έμπειρους επιστήμονες και όχι από αυτόματους αναλυτές. Απαραίτητη είναι και η συμμετοχή του εργαστηρίου σε συστήματα εσωτερικού και εξωτερικού ποιοτικού ελέγχου διεθνών αναγνωρισμένων φορέων.

Πώς μπορεί να συμβάλλει στη σωστή αντιμετώπιση του προβλήματος ένα εξειδικευμένο ανδρολογικό εργαστήριο;

Στο ανδρολογικό εργαστήριο εκτελούνται παράλληλα όλες οι εξετάσεις σπέρματος, όπως μικροβιολογικός, βιοχημικός και ανοσολογικός έλεγχος, ο κατακερματισμός του γενετικού υλικού των σπερματοζωαρίων (DFI), αλλά και άλλοι απεικονιστικοί, αιματολογικοί και ορμονολογικοί έλεγχοι ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε περιστατικού.

Παράλληλα προσφέρονται οι υπηρεσίες επεξεργασίας και κατάψυξης σπέρματος.

Έχοντας στα χέρια του αξιόπιστα αποτελέσματα, ο κλινικός ιατρός μπορεί να βρει με ακρίβεια την αιτία του προβλήματος και να δώσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Υπάρχει πρόληψη για την ανδρική υπογονιμότητα;

Ιδανικά, όπως οι γυναίκες με την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής υποβάλλονται σε προληπτικές εξετάσεις, έτσι και οι άνδρες θα πρέπει προληπτικά να κάνουν ένα τουλάχιστον σπερμοδιάγραμμα μετά την εφηβεία, καθώς όσο πιο γρήγορα διαγνωστεί ένα πρόβλημα τόσο πιο αποτελεσματικά μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της ανδρικής υπογονιμότητας παίζει η ήπια άθληση, η αποφυγή κακών συνηθειών συμπεριλαμβανομένου του καπνίσματος και της κατάχρησης αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών, η αποφυγή έκθεσης σε χημικές ουσίες και ακτινοβολίες, η αποφυγή έκθεσης των όρχεων σε υψηλές θερμοκρασίες (όχι στενά ρούχα και εσώρουχα, όχι πολύ ζεστά και συχνά μπάνια, όχι στην καθιστική ζωή) και φυσικά η σωστή διατροφή που θα πρέπει να είναι εμπλουτισμένη με βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες.

Τι θα πρέπει να κάνει ένα ζευγάρι που αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας;

Μέσα από την ενασχόληση μου με το αντικείμενο της ανδρικής υπογονιμότητας έχω την τύχη να μοιράζομαι τη χαρά πολλών ζευγαριών που τελικά κατορθώνουν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το πρόβλημα της υπογονιμότητας και να τεκνοποιήσουν. Είναι σημαντικό να μη χάνουν την αισιοδοξία τους, να κρατούν μακριά το άγχος, να μη νιώθουν ενοχές όπως και να μη διστάζουν να υποβληθούν στις απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις για την εύρεση του πραγματικού προβλήματος, επιλέγοντας όμως προσεκτικά το εργαστήριο. Σίγουρα η πιστή εφαρμογή των οδηγιών των θεραπόντων ιατρών, η επιμονή, η υπομονή και η θετική τους ενέργεια θα τους οδηγήσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα.

Στεφανία Λυμπέρη, MSc, PhD

Μοριακή Βιολόγος, Κυτταρογενετίστρια, Διδάκτωρ IMPERIAL COLLEGE LONDON, Μεταδιδάκτωρ HARVARD MEDICAL SCHOOL